BMT VA XALQARO TASHKILOTLARDA KIBERTERRORIZMGA QARSHI KURASHNING XALQARO HUQUQIY MEXANIZMLARI

Authors

  • Dilshodjon Alisherovich Egamberdiyev Author

Keywords:

kiberterrorizm, xalqaro huquq, BMT, kiberxavfsizlik, terrorizmga qarshi kurash, xalqaro hamkorlik, Xavfsizlik Kengashi, Bosh Assambleya

Abstract

Ushbu maqola Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) va boshqa xalqaro tuzilmalar doirasida kiberterrorizmga qarshi kurashning xalqaro huquqiy mexanizmlarini tahlil qilishga bagʻishlangan. Maqolada raqamli texnologiyalarning jadal rivojlanishi ijobiy imkoniyatlar bilan bir qatorda kiberterrorizm kabi yangi tahdidlarni ham yuzaga keltirayotgani ta'kidlanadi. Muallif "kiberterrorizm" atamasining 1980-yillarda vujudga kelganini eslatib oʻtib, uning aniq va yagona ta'rifi yoʻqligi bilan bogʻliq muammolarga e'tibor qaratadi. Shu maqsadda maqolada kiberterrorizmning "axborot urushi" va "kiberjinoyat" kabi tushunchalardan siyosiy motivlari bilan farqlanishi koʻrsatib berilgan. Maqolada kiberterrorizmning ikki asosiy turi ajratib koʻrsatilgan: kompyuter tarmoqlari va muhim infratuzilmalarga bevosita hujum qilishni anglatuvchi "sof" kiberterrorizm hamda internetdan targʻibot, yollash, moliyalashtirish va jinoiy faoliyatni muvofiqlashtirish uchun foydalanish. Tahlilning asosiy qismi BMTning bu boradagi faoliyatiga qaratilgan boʻlib, Bosh Assambleya va Xavfsizlik Kengashi tomonidan qabul qilingan bir qator rezolyutsiyalar orqali global kiberxavfsizlik madaniyatini yaratish va internetdan terrorchilik maqsadlarida foydalanishga qarshi kurashish borasidagi sa'y-harakatlar yoritilgan. Shuningdek, NATO va "Katta sakkizlik" (G8) kabi boshqa xalqaro tuzilmalarning ham bu sohadagi roli koʻrib chiqilgan. Mavjud sa'y-harakatlarga qaramay, kiberterrorizmga qarshi kurash boʻyicha universal xalqaro shartnoma mavjud emasligi va bu holat davlatlar oʻrtasidagi hamkorlikka toʻsiq boʻlayotgani ta'kidlanadi. Shu munosabat bilan, BMT shafeligida kiberterrorizmning oldini olish va unga qarshi kurashish hamda yangi texnologiyalar orqali terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurashish toʻgʻrisidagi konvensiyalarni qabul qilish taklif etiladi.

Downloads

Download data is not yet available.

References

[1] Питинова А.С. Актуальные вопросы противодействия кибертерроризму // Право: история, теория, практика: материалы VI Международной научной конференции. – СПб: Свое издательство, 2018. – С. 31.

[2] P. Wilkinson, Political Terrorism, London, 1974.

[3] M. Bozdemir, "What Is Terror and Terrorism?," School of Political Sciences Press and Publication College, 1981, p. 17

[4] D. Denning, "Cyber terrorism. Testimony before the Special Oversight Panel on Terrorism," Committee on Armed Services U.S. House of Representatives, Georgetown University, May 2000. http://www.cs.georgetown.edu/~denning/infosec/cyberterror.html

[5] Серкеров С.Э. Криминологические проблемы международного терроризма: дис. ... канд. юрид. наук: 12.00.08: Махачкала 2004. С. 54, 60.

[6] Drodríguez-Villasante Prieto J. L. Lucha Contra El Terrorismo Y Derecho Internacional. P. 42.

[7] Reinares F. Conceptualising International Terrorism …

[8] D. Denning, "Cyber terrorism. Testimony before the Special Oversight Panel on Terrorism," Committee on Armed Services U.S. House of Representatives, Georgetown University, May 2000. http://www.cs.georgetown.edu/~denning/infosec/cyberterror.html

[9] Curtis A. Bradley & Mitu Gulati, Customary International Law and Withdrawal Rights in an Age of Treaties, 21 DUKE J. COMP. & INT'L L. 1 (2010)

[10] Голубев В. А. Кибертерроризм — угроза национальной безопасности / http://www.crime-research.ru/articles/Golubev_ Cyber_Terrorism/

[11] Ефремова М. А. Уголовно-правовое обеспечение кибербезопасности // Информационное право. 2015. № 5. С. 10–13. Паненков А. А. Кибертерроризм как реальная угроза национальной безопасности России // Право и кибербезопасность. 2018. № 1. С. 12–19.

[12] Абсатаров Р. Р. Противодействие компьютерному терроризму // Современная юриспруденция: актуальные вопросы, достижения и инновации. Сборник статей VI Международной научно-практической конференции. 2018. С. 172–174.

[13] Абдулатипов А.М. Понятие информационного терроризма // Юридический вестник Дагестанского государственного университета. – 2019. – N 2. – С. 106

[14] Диденко А.И. Понятие и место кибертерроризма в уголовном праве России // Отечественная юриспруденция. – 2016. – N 9 (11). – С. 5

[15] Хачидогов Р.А. Понятие и проблемы противодействия кибертерроризму // Журнал прикладных исследований. – 2021. – N 3. – С. 74-78

[16] Белкин Р.С. Курс криминалистики.Т. 3. – М., 1997. – С. 190.

[17] Белкин Р.С. Криминалистика: Учебник для вузов. – М., 2001. – С. 126.

[18] Abraham D. Sofaer et al., A Proposal for an International Convention on Cyber Crime and Terrorism 26 (Aug. 2000) (paper presented at the Stanford Conference at Stanford University), available at http://iis-db.stanford.edu/pubs/11912/sofaer goodman.pdf.

[19] Васильев М. Кибертерроризм как элемент гибридной войны [Электронный ресурс] // Геополитика. 2018. № 5. URL: https://www.geopolitica.ru/article/kiberterrorizm-kak-element-gibridnoyvoyny (дата обращения: 15.04.2020).

[20] Бураева Людмила Александровна КИБЕРТЕРРОРИЗМ КАК НОВАЯ И НАИБОЛЕЕ ОПАСНАЯ ФОРМА ТЕРРОРИЗМА Проблемы экономики и юридической практики 2'2017 C 189

[21] Н.О.Мороз МЕЖДУНАРОДНО-ПРАВОВАЯ КВАЛИФИКАЦИЯ КИБЕРТЕРРОРИЗМА «ИСТОРИЧЕСКИЕ НАУКИ. ЮРИДИЧЕСКИЕ НАУКИ». 2016. Т. 2. № 2 (6) C.81

[22] N.O.Hamidov Ayrim transmilliy uyushgan jinoyatlar uchun javobgarlik: jinoyat-huquqiy va kriminologik jihatlar. Yuridik fanlar bo'yicha falsafa doktori dissertatsiyasi Toshkent – 2022. B. 29.

[23] Resolution adopted by the General Assembly Combating the criminal misuse of information technologies A/Res/55/63 // https://www.itu.int/ITU-D/cyb/cybersecurity/docs/UN_resolution_55_63.pdf

[24] Resolution adopted by the General Assembly Creation of a global culture of cybersecurity A/RES/57/239 // https://www.itu.int/ITU-D/cyb/cybersecurity/docs/UN_resolution_57_239.pdf

[25] Создание глобальной культуры кибербезопасности и защита важнейших информационных инфраструктур A/RES/58/199 // https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n03/506/54/pdf/n0350654.pdf?token=NSdmCUSWmuE8j5sTuQ&fe=true

[26] The Strategy was adopted by the General Assembly on September 8, 2006 (A/res/60/288)

[27] BMT Ustavi https://unic.un.org/aroundworld/unics/common/documents/publications/uncharter/charter_Uzbek.pdf

[28] Ian Johnstone, 'Legislation and Adjudication in the UN Security Council: Bringing Down the Deliberative Deficit', 102 Am. J. Int'l L. 275 (2008), at p. 283.

[29] Resolution 1624 (2005) Adopted by the Security Council at its 5261st meeting, on 14 September 2005 S/RES/1624 of 14 September 2005 // http://unscr.com/en/resolutions/doc/1624

[30] Резолюция 2129 (2013), принятая Советом Безопасности на его 7086-м заседании 17 декабря 2013 года S/RES/2129 (2013) // https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n13/624/39/pdf/n1362439.pdf?token=eVVgLgU0w CEQoF1uzH&fe=true

[31] Резолюция 2178 S/RES/2178 (2014) // https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n14/548/01/pdf/n1454801.pdf?token=AJBEuviHtiNKQorSQx&fe=true

[32] Резолюция 2322 (2016) S/RES/2322 // https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n16/433/58/pdf/n1643358.pdf?token=Zo2OYZgnwIaxPhvzEr&fe=true

[33] Резолюция 2331 S/RES/2331 (2016) // https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n16/451/62/pdf/n1645162.pdf?token=YSQqZo5iHzjIqHP0jL&fe=true

[34] Резолюция 2341 S/RES/2341 (2017) // https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n17/038/61/pdf/n1703861.pdf?token=eRwyhR9iK0A9ZmFuu4&fe=true

[35] Резолюция 2396 S/RES/2396 (2017) // https://documents.un.org/doc/undoc/gen/n17/460/27/pdf/n1746027.pdf?token=wKVEyDxs7iPCthC6fG&fe=true

[36] Resolution 2469 S/RES/2469 (2019) // https://www.securitycouncilreport.org/atf/cf/%7B65BFCF9B-6D27-4E9C-8CD3-CF6E4FF96FF9%7D/s_res_2469.pdf

[37] Elektron resurs: http://www.unodc.org/unodc/crime_congress_11/documents.html

[38] Rex B. Hughes, NATO and Cyber Defence: Mission Accomplished?, ATLANTISCH PERSPECTIEF, Apr. 2009, at 1, available at http://www.atlcom.nl/site/english/nieuws/wpcontent/Hughes.pdf.

[39] Scott J. Shackelford, Estonia Two-and-aHalf Years Later: A Progress Report on Combating Cyber Attacks, J. INTERNET L. 5 (forthcoming), available at http://ssrn.com/abstract=1499849.

Downloads

Published

2025-09-01