БЛОКЧЕЙН ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ АСОСИДАГИ РАҚАМЛИ АКТИВЛАРНИНГ ҲУҚУҚИЙ МАҚОМИ ВА ЗАМОНАВИЙ ҲУҚУҚДА МУЛКЧИЛИК МАСАЛАЛАРИ
##semicolon##
блокчейн##common.commaListSeparator## виртуал мулк##common.commaListSeparator## виртуал валюта##common.commaListSeparator## криптовалюта##common.commaListSeparator## токенлар##common.commaListSeparator## смарт контракт##common.commaListSeparator## стейблкоин (stablecoin).##article.abstract##
Блокчейн технологияларининг жадал ривожланиб бориши унинг ҳаётнинг барча жабҳаларида қўлланилиши, жумладан электрон овоз бериш, соғлиқни сақлаш ташкилотлари, етказиб бериш тизими, суғурта, молиялаштириш, энергия ва бошқа соҳаларда кўплаб долзарб муаммоларни самарали ҳал этишда самарали эканлигини кўрсатди. Aксарият ҳуқуқий тизимларда ушбу технология ёрдамида яратиладиган маҳсулотлар (криптовалюта, токенлар) мақомини ва мос равишда, улардан фойдаланишнинг рухсат этилган чегаралари бўйича ёндашувни белгилаш бўйича янгона ёндашув мавжуд эмас. Блокчейн технологияларини ҳуқуқий табиатини белгилаш қонун чиқарувчига уларни маълум ҳуқуқий режимга киритишга имкон беради ёки янги ҳуқуқий режимни ҳуқуқий асосларини яратишга туртки беради. Мазкур мақолада блокчейн технологиялари асосида яратилган маҳсулотлар (криптовалюта, токенлар, смарт контракт)нинг ҳуқуқий мақоми, уларга нисбатан мулк ҳуқуқи масалалари таҳлил қилинган. Муаллиф томонидан миллий ва халқаро ҳуқуқий ҳужжатлар, олимларнинг тадқиқотлари асосида Ўзбекистон қонунчилигида блокчейн технологиялари асосида яратилган маҳсулотлар (криптовалюта, токенлар, смарт контракт)нинг ҳуқуқий мақомини аниқлашга қаратилган таҳлиллар ўтказилиб, миллий қонунчиликни такомиллаштиришга қаратилган таклифлар илгари сурилган.
##plugins.themes.default.displayStats.downloads##
##submission.citations##
1. Cryptocurrency Market Size & Share | Industry Report, 2030 // Grand View Research. URL: https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/cryptocurrency-market-report (дата обращения: 26.06.2025).
2. Cryptocurrency Market Size, Share & Growth Report, 2033 // Market Data Forecast. URL: https://www.marketdataforecast.com/market-reports/cryptocurrency-market (дата обращения: 26.06.2025).
3. Cryptocurrency Statistics 2025: Users & Revenue By Country // Social Capital Markets. URL: https://socialcapitalmarkets.net/crypto-trading/cryptocurrency-statistics/ (дата обращения: 26.06.2025).
4. Blockchain & Cryptocurrency Laws and Regulations 2024 // Global Legal Insights. URL: https://www.globallegalinsights.com/practice-areas/blockchain-laws-and-regulations/ (дата обращения: 26.06.2025).
5. Legal and regulatory framework for blockchain | Shaping Europe's digital future // European Commission. URL: https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/policies/regulatory-framework-blockchain (дата обращения: 26.06.2025).
6. The Legal 500: Blockchain Country Comparative Guide 2024 - UK chapter // Slaughter and May. URL: https://www.slaughterandmay.com/insights/new-insights/the-legal-500-blockchain-country-comparative-guide-2024-uk-chapter/ (дата обращения: 26.06.2025).
7. Top 10 Blockchain Legal Developments of 2024: Key Changes // The National Law Review. URL: https://natlawreview.com/article/top-10-web3blockchain-legal-developments-2024 (дата обращения: 26.06.2025).
8. How countries are navigating uncertainty of digital asset regulation | World Economic Forum // World Economic Forum. URL: https://www.weforum.org/stories/2024/10/different-countries-navigating-uncertainty-digital-asset-regulation-election-year/ (дата обращения: 26.06.2025).
9. Карцхия А.А. Диссертация на тему «Гражданско-правовая модель регулирования цифровых технологи на соискание ученой степени доктора юридических наук (специальность 12.00.03 – гражданское право; предпринимательское право; семейное право; международное частное право). – М.: 2019. – 394 c.
10. Лаптев В.А. Цифровые активы как объекты гражданских прав // Вестник Нижегородской академии МВД России, 2018. – № 2 (42). – С. 199–204
11. Кудь А.А.Обоснование Понятия «Цифровой Актив»: Экономико-Правовой Аспект // Journal of Educationand Science, Vol.2, No.1, 2019 // URL: https://www.bitbon.space/ru/what-is-a-digital-asset
12. Макарчук Н. В. Публично‑правовые ограничения использования криптовалют как способ минимизации возможных рисков цифровизации экономики // Право и цифровая экономика. 2018. № 1. – С. 22.
13. Михайлов А. В. Проблемы становления цифровой экономики и вопросы развития предпринимательского права // Актуальные проблемы российского права. 2018. № 11. – С. 71
14. Srinivas, V., Dillon, D. and Zagone, R., Bitcoin: The new gold rush. Deloitte Center for Financial Services. 2014.
15. Amsden, R. and Schweizer, D., 2018. Are Blockchain Crowdsales the New'Gold Rush'? Success Determinants of Initial Coin Offerings. Success determinants of initial coin offerings (April 16, 2018).
16. Klein, T., Thu, H.P. and Walther, T., Bitcoin is not the New Gold–A comparison of volatility, correlation, and portfolio performance. International Review of Financial Analysis, 59, 2018. pp.105-116
17. Егорова М. А. Биткоин как особый вид криптовалюты: понятие, значение и перспективы правового регулирования в предпринимательской деятельности. Актуальные проблемы российского права. 2019. № 6 (103) июнь
18. Morency, D.S., 2018. Regulatory Implications of Cryptocurrency On The Bank Of England.
19. Lim, J.W., 2015. A facilitative model for cryptocurrency regulation in Singapore. In Handbook of Digital Currency (pp. 361-381). Academic Press
20. Inshyn, M., Mohilevskyi, L. and Drozd, O., 2018. The issue of cryptocurrency legal regulation in Ukraine and all over the world: a comparative analysis. Baltic Journal of Economic Studies, 4(1), pp.169-174
21. Michael, J., Cohn, A.L.A.N. and Butcher, J.R., 2018. Blockchain technology. The Journal, 1(7).
22. H. Nabilou. How to regulate bitcoin? Decentralized regulation for a decentralized cryptocurrency. International Journal of Law and Information Technology, 27(3), 2019. pp.266-291.
23. Долгиева М.М. Зарубежный опыт правового ре¬гулирования отношений в сфере оборота крип¬товалюты // Lex Russica. – 2018. – № 10 (143). – С. 116-129.
24. China's Central Bank Governor: PBOC Won't Ban Bitcoin. – URL: https://www.coindesk.com/chinas-central-bank-governor-pboc-wont-ban-bitcoin (дата обращения: 03.02.2019).
25. Гаврилов В. Н., Рафиков Р. М. Криптовалюта как объект гражданских прав в законодательстве России и ряда зарубежных государств //Вестник экономики, права и социологии. – 2019. – №. 1. – С. 51-59.